María Moliner: a persoa

Podería ser que alguén que estivera a ler estas liñas non soubese que María Moliner é algo máis que o nome dun dicionario. Alomenos para min foi un achado cando xa hai tempo coñecín á persoa que se agochaba detrás do nome daquel coñecido dicionario. E xa que andamos con aniversarios, quede aquí a nosa lembranza desta descoñecida pero interesante María Moliner, que morría fai este 2011 trinta anos. María naceu en 1900. Foi alumna da Institución Libre de Ensinanza, licenciada en Filosofía e Letras. En 1922 ingresa no Corpo Facultativo de Arquiveiros Bibliotecarios e Arqueólogos. A pesar de que a súa primeira labor desenvólvese no eido dos arquivos, o desexo de María e traballar no das bibliotecas. Coa proclamación da Segunda República en 1931, constitúese o Patronato das Misións Pedagóxicas que ten coma unha das súas funcións fundamentais a creación de bibliotecas en todos os pobos visitados (no ano 1935 eran xa máis de cinco mil as bibliotecas creadas). Nese ano 1931 a nosa protagonista é nomeada membro da Delegación valenciana do Patronato de Misións, comezando entón a traballar no proxecto dunha rede de bibliotecas en Valencia que presenta en 1935 no II Congreso Internacional de Bibliotecas e Bibliografía. Neste evento xúntanse cincocentos congresistas de corenta e nove países para tratar diferentes asuntos como a formación dos bibliotecarios ou as bibliotecas populares. María participa no congreso co seu proxecto titulado Bibliotecas rurales y redes de bibliotecas en España. Deste congreso compre lembrar o fabuloso discurso inaugural de José Ortega y Gasset titulado Misión del bibliotecario.

Rematando o ano 1936, o goberno da República trasládase a Valencia co motivo dos combates que se están a producir en Madrid; isto fai que María comece a traballar dun xeito moito máis directo na xestión nacional das bibliotecas. A este respecto, elabora un plan estatal de bibliotecas do que só unha pequena parte se levaría a cabo (polo remate da Guerra) e que aínda hoxe resulta actual. Permitídeme un apuntamento: en canto ás bibliotecas escolares, considera a formación bibliotecaria dos docentes como un contido do currículo, isto aínda non o coñecemos...

Despois da Guerra, a depuración feita polos gañadores rebaixará dezaoito postos a categoría laboral de María Moliner e a levará á Biblioteca da Escola de Inxeñeiros de Madrid, na que traballará ata a súa xubilación en 1970.

Non escibimos nin unha liña acerca do seu coñecido dicionario, pero a misión desta entrada era amosar esta faciana descoñecida da autora do Diccionario de Uso del Español.

E para ilustrar, uns cantos recursos. Un artigo publicado no número 62 do Boletín da Asociación Andaluza de Bibliotecarios; outros dous artigos, un do xornal El País e outro do El Cultural; un documental de RTVE; unha biografía escrita por Inmaculada de la Fuente e publicada por Turner titulada El exilio interior. Para rematar este audio do programa de RNE1 Fin de Siglo emitido en Marzo de 1999.

Un saúdo!